مـــریـــخ ســــلـــاح چــــاوشـــان تــــو بــــرد | گـوی تــو زحــل بــه پــاسـبــانـی سـپــرد |
در مـلـکـت تـو چـه بـیش و کـم خـواهـد شـد | گـر چــاوش تــو بــه پــاســبــان بــرگــذرد |
*** |
بــا آنـکـه غـم عـشــق تــو از مـن جــان بــرد | وان جــان بــه هـزار درد بــی درمـان بــرد |
تـــا دســـتـــرســـی بـــود مــرا در غـــم تـــو | انـگـشـت بـه هـیـچ شـادیـی نـتـوان بــرد |
*** |
خـود عـهـد کـسـی کـسـی چـنـیـن بــگـذارد | کــانــدر بــد و نــیـک هــیــچ یــادش نــارد |
جـــانــا ز وفـــا روی مـــگـــردان کـــه هــنــوز | خـــــاک در تـــــو نــــشـــــان رویــــم دارد |
*** |
چـون نیسـت یقین که شب چـه خـواهد آورد | پــیـشــش غــم نــاآمــده نـتــوانـم خــورد |
فــردا چــو نــدانــم کــه چــه خــواهـد بــودن | امـروز چــه دانـم کـه چـه مـی بــایـد کـرد |
*** |
آن نــور کــه مــلــک یــافــت از روی تــو فــرد | از هــیـچ فــلــک بــه دســت نــتــوان آورد |
وان ســایـه کـه بــر زمـانـه عـدلـت پــوشـیـد | خـورشـیـد بــه نـور پــیـسـه نـتــوانـد کـرد |
*** |
عــاقــل چــو بــه حــاصــل جــهــان درنــگــرد | خـشـک و تـر آسـمـان بـه یـک جـو نـخـرد |
کــو هــرچــه دهــد یــا کــه بـــیــارد بـــبـــرد | حـاشا چـو سگی که قی کند خود بـخورد |
*** |
هــر تــیـره شــبــی کــه ره بــه روزی نــبــرد | گـردن بــه حـسـاب عـمـر مـن بــرشـمـرد |
بـــا ایـــن هـــمـــه مـــاتـــم فـــراقـــش دارم | گــرچــه بــه هـزار گــونـه مـحــنـت گــذرد |
*** |
آن کــو بــه مــن ســوخــتــه خــرمــن نـگــرد | رحـم آرد اگـر بــه چــشـم دشـمـن نـگـرد |
آنرا که بـه عشق رغبـتـی هسـت کجـاسـت | تـا رنـجـه شـود نـخـسـت و در مـن نـگـرد |
*** |
ســی ســال درخــت بــخــت مــن بـــار آورد | چـرخ این سـه شـبـم بـه روی تـیمـار آورد |
زان روی بــــه رویــــم ایـــن قــــدر کــــار آورد | تـــا دشــمــنــم از دوســت پـــدیــدار آورد |
*** |
بــوطــالــب نـعــمـه آن جــهـانـی هـمـه مـرد | هرگـز غـم این جـهـان خـونـخـواره نـخـورد |
هــر طـــالــب نــعـــمــت کــه بـــدو روی آورد | از نــام پـــدر دامــن حـــرصــش پـــر کــرد |
*** |
این عـمـر کـه سـرمـایه مـلـکـیسـت نه خـرد | چـون بـی خـبـران همی بـه سر بـاید بـرد |
وز غــبــن چــنـیـن زنـگــیـی پــیـش از مــرگ | روزی بــه هــزار مــرگ مــی بـــایــد مــرد |
*** |
مـوری کــه بــه چــاه شــســت بــازی گـذرد | بــی تــو شــب مــن بـــدان درازی گــذرد |
وان شــب کــه مـرا بــا تــو بــه بــازی گــذرد | گـویـی کـه هـمـی بـر اسـب تـازی گـذرد |
*** |
در عــرصــه مــلــکــی کــه کــمــی نـپــذیـرد | بــا چــنـد هـنـر کــز چــو مــنـی نـگــزیـرد |
خـــورشـــیــد فــراغــتـــم فــرو مــی مــیــرد | بــوطـالـب نـعـمـه کـو کـه دســتــم گـیـرد |
*** |
روی تــو بــه دلــبـــری جــهــان مــی گــیــرد | زلـــف تـــو زره گـــری از آن مــی گـــیــرد |
جــزعــت بــه نــظــر زبـــان دل مــی بـــنــدد | لعـلت بـه شـکـر طـوطـی جـان می گـیرد |
*** |
روی تـــو کـــه شـــمــع لـــالــه زو درگـــیــرد | گــل پــرده ز روی بــا تــو چــون درگــیــرد |
بــرخـیـز و بـه عـزم گـلـسـتـان مـوزه بــخـواه | تـــا چــادر غــنــچــه بـــاز در ســر گــیــرد |
*** |
گـــر دســـت غـــم تـــو دامـــن مــن گـــیــرد | کـمـتــر غـم جــان بــود کـه در مـن گـیـرد |
از دوســــتــــی تــــو بــــرنـــگــــردانـــم روی | گـر روی زمـین بـه جـمـلـه دشـمـن گـیرد |
*** |
خـــاک قـــدم تــــو تــــاج خـــورشـــیـــد ارزد | یـک روزه غــمــت بــه عــمـر جــاویـد ارزد |
شــکــر ایــزد را کــه از تـــو نــومــیــد شــدم | ویـــن نـــومــــیـــدی هـــزار امــــیـــد ارزد |
*** |
رای تـــو کـــه صـــلــح روز مــلــک انــگــیــزد | در حــادثــه ای چــو رنــگ قــهــر آمــیــزد |
تــعــجــیـل حــقــیـقــی از فــلــک بــگــریــزد | آرام طـــبـــیــعــی از زمــیــن بـــرخـــیــزد |
*** |
جـــانــا غـــم تـــو بـــه هــر عـــطـــایــی ارزد | وصــلــت بـــه کــشــیــدن بـــلــایــی ارزد |
در تـــهــمـــت تـــو اگـــر بـــریــزنـــدم خـــون | ایـن تــهـمـت تــو بــه خـون بــهـایـی ارزد |
*** |
رایـت کــه جــهـان بــه پــشــت پــای انــدازد | از مــســـنــد و اســـتـــنــاد او کــی نــازد |
تــوپــای بــه خــاک بــرنــه ای صــدر جــهـان | تــا چــرخ ازو مــســنــد مــلــکــی ســازد |
*** |
روزی کــه خـــرد ســرشــک رنــگــیــن ریــزد | انـدیـشــه چــگــونـه رنـگ شــعــر آمـیـزد |
نــــور از رخ آفــــتـــــاب هــــم بـــــگــــریــــزد | چــون ســایـه ایــزد از جــهــان بــرخــیـزد |
*** |
تــشــریـف هـوای تــو بــه هـر جــان نـرســد | مـلـک غـم تـو بــه هـر سـلـیـمـان نـرسـد |
درمــان طـــلــبـــان ز درد تـــو مــحـــرومــنــد | کــان درد بــه طــالــبــان درمــان نــرســد |
*** |
نــه مــشــکــل روزگــار حــل خــواهــد شــد | نـه دور فـلـک هـمـی بــدل خــواهـد شـد |
زین پـس من و عشق و می که این روزی دو | تــا روز دو بـــر بـــاد اجــل خــواهــد شــد |
*** |
از عـشـق تــو درجـهـان سـمـر خـواهـم شـد | وز دسـت غـمـت زیـر و زبـر خـواهـم شـد |
وانــگــه زپــس هــزار شــب بـــی خــوابـــی | گـریـان گـریـان بــه خـواب درخـواهـم شـد |
*** |
عـدل تــو چــو ســایـه بــر مـمـالـک پــوشــد | کـان مـاند و بـس کـه از کـفـت بـخـروشـد |
چــون مـی نـوشـی کـه نـوش بــادت گـویـی | خـورشـید بـه مـاه مـشـتـری مـی نوشـد |
*** |
آخـــر دل مـــن بـــه وصـــل پـــیــروز نــشـــد | شــایـســتــه صـحــبــت دل افـروز نـشــد |
دردا کــه بــه عــشــوه روز عــمـرم زغــمـش | شـب گـشـت و شـب فـراق او روز نـشـد |
*** |
رای تــو بــه هــیــچ رای خــرســنــد نــشــد | تــا بــر هـمـه خــسـروان خــداونـد نـشـد |
رایــات تـــو از پـــای فـــلـــک بـــنــشـــیــنــد | تـا مـلـک خـراسـان چـو سـمـرقـنـد نشـد |
*** |
بـــا آنــکــه زمــانــه جــز بـــدی نــســگــالــد | وز جـــور تـــوام زمــان زمــان مــی نــالــد |
از خــــوردن آن زهـــر نــــمــــی نــــالــــد دل | ازمــنــت تـــریــاک خــســان مــی نــالــد |
*** |
زلــف تـــو بـــه فـــتـــنــه بـــاز بـــیــرون آمــد | آن کــار کــه دانــد کــه کــجـــا انــجــامــد |
آرام دهــــــش دو روز در زیــــــر کـــــــلــــــاه | بــاشــد کــه از ایــن فــتــنــه فــرو آرامــد |
*** |
تــا رای تــو از قــدح بـــه شــمــشــیــر آمــد | گــرد ســـپـــهــت زبـــر فــلــک زیــر آمــد |
نـصــرت بــه زبــان تــیـغ تــیـزت مـی گــفــت | تــا بــاز کــه از مـلـک جــهـان ســیـر آمـد |
*** |
آنـــی کـــه کـــفــــت ضــــامـــن ارزاق آمـــد | آنـــی کـــه درت قـــبــــلـــه آفــــاق آمـــد |
مـقـصـود جــهـان تــو بــودی آخــر بــه وجــود | اول حـــســـن عـــلـــی اســـحـــق آمـــد |
*** |
رنــجـــی کـــه مــرا ز هــجـــر آن مـــاه آمـــد | گـویـی کـه هـمـه بــه کـام بــدخــواه آمـد |
افــــزون ز هـــزار بــــار گـــویـــم هـــرشــــب | هــان ای اجـــل ار نــمــرده ای گــاه آمــد |
*** |
رخـــســـار تـــو چـــون ســـوســـن آزاد آمــد | زلـفـیـن تــو چـون دسـتـه شـمـشـاد آمـد |
بـــرچــنــگ تــو گــویــی کــه ز بـــیــداد آمــد | کـز دسـت تـو هـمـچـو مـن بـه فـریاد آمـد |
*** |
آن روز کـه جــان نـامـه عـشـق تــو بــخـوانـد | دل دست زجان بـشست و دامن بفشاند |
وان صــبـــر کــه خـــادمــت بـــدان آســـودی | آن نـیـز بــقــای عــمــر تــو بــاد نــمــانــد |
*** |
خـوی تــو ز دوسـتــی چــو دامـن بــفـشـانـد | ننشـسـت کـه تـا بـه روز هجـرم ننشـانـد |
گـویـی کـه اگـر چــنـیـن بــمـانـی چــه کـنـم | دل مـاتـم جـان نداشـت دیگـر چـه بـمـاند |
*** |
ای دل ز هــــزار دیـــده خــــون مــــی رانــــد | عـشـقـی کـه تـرا سـلسـله می جـنبـاند |
خـوش خـوش بـه دعـای شـب میفـکن کارت | بـنـشـین کـه بـه روز مـحـنـتـت بـنـشـانـد |
*** |
ای دیـــده دل آیـــت بــــلـــا مـــی خـــوانـــد | هـشـدار کـه در خــونـت بــسـی گـردانـد |
ایـن بــار گــرش مــوافــقــت خــواهــی کــرد | مـــن بــــیـــزارم تــــو دانـــی و دل دانـــد |
*** |
بـــا آنـــکـــه هــمـــه کـــار جـــهــان او رانـــد | آنگـه بـنـشـین کـه نـزد خـویشـت خـوانـد |
بـــا آنــکـــه هــمــه مــلــوک نــامــم دانــنــد | نــامــردم اگـــر یــکـــی نــشـــانــم دانــد |
*** |
خـــورشـــیــد بـــه روشـــنــی رایــت مــانــد | گــردون ز شــرف بــه خــاک پــایـت مـانـد |
دوزخ بـــه عـــتـــاب جـــان گـــزایــت مـــانــد | فــردوس بـــه عــرصــه ســـرایــت مــانــد |
*** |
هــم ابـــر بـــه دســت درفــشــانــت مــانــد | هـم بــرق بــه تـیـغ جـان سـتـانـت مـانـد |
هــم رعــد بــه کــوس قــهــرمــانــت مــانــد | هــم ژالــه بـــه بـــاران کــمــانــت مــانــد |
*** |
بــا روی تــو از عــافــیـت افــســانـه بــمــانـد | وز چـشـم تـو عـقـل شـوخ و دیوانه بـماند |
ایــام زفــتـــنــه تــو در گــوشــه نــشــســت | خـورشـیـد ز سـایـه تــو در خـانـه بــمـانـد |
*** |
مــســعــود ســعــادت جــهـان بــود نـمــانــد | فـهـرســت سـعـود آسـمـان بــود نـمـانـد |
گـو خـواه بــمـان جــهـان کـنـون خـواه مـمـان | چــون آنـکـه ازو خــلـاصـه آن بــود نـمـانـد |
*** |
مــا را بــجــز از نــیــاز هــیـچ چــیـز نــمــانــد | در کـیـســه عــقـل نـقـد تــمـیـیـز نـمـانـد |
گــه گــاه بــه آب دیـده دل خــوش شــدمـی | چـنـدان بــگـریـسـتـم کـه آن نـیـز نـمـانـد |
*** |
چـــنــدان کـــه مــرا دلــبـــر مــن رنــجـــانــد | گــر هــیــچ کــســـی نــدانــد ایــزد دانــد |
یـــک دم زدن از پـــای فـــرو نـــنـــشـــیــنـــد | تـــا بـــر ســر آب و آتـــشــم نــنــشــانــد |
*** |
چــون روز عــلــم زد بــه حــســامــت مــانــد | چـون یک شـبـه ماه شـد بـه جـامت ماند |
تـــقـــدیــر بـــه عـــزم تـــیــزکـــامــت مــانــد | روزی بـــه عـــطـــا دادن عـــامــت مــانــد |
*** |
یــکــبـــاره مــرا بــلــایــت از پــای نــشــانــد | بــر یـک یـک مــویـم آب رنــجــوری مــانـد |
چــون سـیـم و زرم بــر آتــش تــیـز گـداخــت | وان سـیم و زری که بـود بـر خـاک فشاند |
*** |
تـــا طـــارم نـــه ســـپـــهــر آراســـتـــه انـــد | تــا بــاغ چــهــار طــبــع پــیـراســتــه انــد |
در خـــار فـــزوده و ز گـــل کـــاســـتـــه انـــد | چـتـوان کردن چـو این چـنین خواستـه اند |
*** |
چـشـم و دل مـن کـه هرچـه گـویم هسـتـند | در خـصمی من بـه مشورت بـنشـسـتـند |
اول پـــایــم بـــر درغــم بـــشـــکــســـتـــنــد | واخـر دسـتـم ز بـی غـمـی بــر بـسـتـنـد |
*** |
یاران بـه جـهـان چـشـم چـو گـل بـگـشـادنـد | هـر یـک دو سـه روز رنـگ و بـویـی دادنـد |
چــون راســت کــه بــر بــهـار دل بــنـهـادنــد | ازبـــار یــگـــان یــگـــان فـــرو افـــتـــادنــد |
*** |
زان پــس کــه دل و دیـده بــر مـن ســپــرنـد | بــا عـشـق یـکـی شـونـد و آبــم بــبــرنـد |
صــبـــرا بـــه تـــو آیــم غــم کــارم بـــخــوری | ای صـبـر نـگـویـی کـه تـرا بـا چـه خـورنـد |
*** |
بـــس دور کــه چــرخ و اخــتــران بــگــذرانــد | تـا مـرد وشـی چـو بـوالـحـسـن بــاز آرنـد |
کــو حــیـدر هـاشــمـی و کــو حــاتــم طــی | تـــا مـــاتـــم مـــردمــی و مـــردی دارنــد |
*** |
چــون سـایـه دویـدم از پــسـش روزی چــنـد | ور صـحــبــت او بــه ســایـه او خــرســنـد |
امـــروز چـــو آفـــتـــاب مـــعـــلـــومــم شـــد | کـو ســایـه بــریـن کـار نـخــواهـد افـکـنـد |
*** |
ای دل چـه کنی بـه عشوه خـود را خـرسـند | پـای تـو فـرو گـلـسـت و ایـن پـایـه بــلـنـد |
بـــالــغ شــده ای بـــبـــر زبـــاطــل پـــیــونــد | چـون طـفـل زانـگـشـت مـزیـدن تــا چـنـد |
*** |
پــســت افـکـنـدم غــم تــو ای ســرو بــلـنـد | شـادم کـه مـرا غـمـت بــدیـن روز افـکـنـد |
داد مـــن و بــــیـــداد تــــو آخــــر تــــا کــــی | عـــذر مـــن و آزار تـــو آخـــر تــــا چـــنـــد |
*** |
زلــف تـــو مــصــاف عــنــبـــر تـــر شـــکــنــد | لـعـل تــو نـهـال شـهـد و شــکـر شـکـنـد |
گــل کــیــســت کــه بـــا رخ تــودر بـــاغ آیــد | وانـگـه دو سـه روز خـویشـتـن بـرشـکـنـد |
*** |
دلــــدار دل مــــرا ز مــــن بــــاز افــــکــــنـــد | وز زلـف کـمـانـم بــه ســخــن دور افـکـنـد |
امــروز کــه پــی بــه چــیــن زلــفــش بــردم | بـرد از پـس گـوش خـویشـتـن دور افـکـند |
*** |
دلــبــر چــو ز مــن قــوت روان بـــاز افــکــنــد | دل صـحـبـت مـن بـدان جـهان بـاز افـکـنـد |
صــبــر از پــی دل هـم شــدنـی بــود ولـیـک | روزی دو سـه از بــرای جــان بــاز افـکـنـد |
*** |
گــردون بــه خــیــال ســیــر نــانــت نــکــنــد | تـــا خـــون دل آرایــش خــوانــت نــکــنــد |
وانــگــاه دلــش ز غــصــه خـــالــی نــشـــود | تــا غــارت جــان و خــان و مــانـت نـکــنـد |
*** |
در بــزمـگــهـی کــه مـطــربــی کــوس کــنـد | بــر تــیـر قـضــا تــیـر تــو افــســوس کـنـد |
رایـــات تـــو گـــر روی بـــه بــــغـــداد نـــهـــد | دجــلــه بــه در ریـش زمـیـن بــوس کــنـد |
*** |
خـوش خـوش چــو مـرا دم تــودر دام افـکـنـد | در دســـت فــراق و پـــای ایــام افــکــنــد |
ای دوسـت بــدیـن روز کـه دشـمـنـت مـبــاد | مـن سـوخـتــه دل را طـمـع خــام افـکـنـد |
*** |
شــادم بــه تــو گــر فــلــک حــزیـنـم نـکــنـد | وانـچـه از تــو گـمـانـسـت یـقـیـنـم نـکـنـد |
اکــنـون بــاری دســت مــن و دامـن تــســت | گــر چــرخ ســزا در آســتــیــنــم نــکــنــد |
*** |
گــلـهـا چــو بــه بــاغ جــلـوه را ســاز کــنـنـد | وز غـنـچـه نـخـسـت هفـتـه ای نـاز کـنند |
چــون دیـده بــه دیـدار جــهــان بــاز کــنــنــد | از شــرم رخــت ریــخــتــن آغــاز کــنــنــد |
*** |
ســلــطــان غــمــت بــنــده نــوازی نــکــنــد | تــا خــواجــه هـجــر تــرکــتــازی نــکــنــد |
از والـــی وصـــل تــــو نـــشـــانـــی بــــایـــد | تــا شــحــنـه غــم دســت درازی نـکــنـد |
*** |
ایــن طــایــفــه گــر مــروت آیـیــن نــکــنــنــد | زیشـان نه بـس اینکه بـخـل را دین نکـنند |
رفـت آنکـه بـه نظـم و شـعـر احـسـان کـردی | امـروز همـی بـه سـحـر تـحـسـین نکـننـد |
*** |
شـمـشـیـر تـو بــا خـصـم تـو پــیـمـان نـکـنـد | تــا مـلـک عـراق چــون خــراســان نـکـنـد |
اســـب تـــو ز تـــاخـــتـــن فـــرو نـــاســـایــد | تــا پــیـش در خــلـیـفــه جــولــان نـکــنـد |
*** |
قــومـی کـه در ایـن ســفــر مـرا هـمـراهـنـد | از تـــعـــبـــیــه زمـــانــه کـــم آگـــاهــنــد |
مــا مـی کــوشــیـم و آســمــان مـی گــویـد | نقـش آن بـاشـد که نقـشـبـندان خـواهند |
*** |
گردون چـو نشسـت و خـاسـت تـو می بـیند | بــا خــلـق هـمـان شــیـوه چــرا نـگـزیـنـد |
چــون بــنــشــیـنــی بــاد ســخــا بــرخــیـزد | چــون بــرخـیـزی گـرد سـتــم بــنـشـیـنـد |
*** |
گل یک شبـه شد هین که چـو گستـاخ شود | در پـیش تـو دسـتـه دسـتـه بـر کاخ شـود |
خـیـز ای گـل نـوشـکـفـتـه درشـو بــه چـمـن | تــا جـامـه دریـده غـنـچـه بــر شـاخ شـود |
*** |
آخــــــر غـــــم غـــــور از دلـــــم دور شـــــود | ویـن مـاتــم هـجــر دوسـتــان سـور شـود |
لـشــکــرکـش گـردون چــو درآیـد بــه حــمـل | فــرمـانـده گــیـتــی بــه نـشــابــور شــود |
*** |
آنــرا کــه خـــرد مــصـــلــحـــت آمــوز شـــود | کــی در غــم عــیـد و بــنــد نــوروز شــود |
عـــیـــدی شـــمـــرد کـــه روز نـــوروز شـــود | هـر شــب بــه عــافـیـت بــر او روز شــود |
*** |
تــســلــیــم چــو بــر حــادثــه پــیــروز شــود | هــم حــادثــه یـار و حــیـلــه آمــوز شــود |
هـر سـان کـه بــود چــو حــالـهـا گـردانـسـت | روزی بــه شــب آیـد و شــبــی روز شـود |
*** |
هـر کـو نـه بــه خــدمـت تــو خـرسـنـد شـود | آفــاق بــرو حــبــس و زمـیـن بــنـد شــود |
وان را کــه بــه بــنــدگــی پــذیــری یــک روز | شــب را بــه هـمـه حــال خــداونـد شـود |
*** |
بــا آنـکــه غــم از دلــم بــرون مــی نــشــود | از تــلـخــی صـبــر دل زبــون مـی نـشـود |
بــا ایـن هـمـه غـصــه ســخــت جــانـی دارد | این دیده که از سـرشک خـون می نشود |
*** |
دوشـــم ز فــراق تـــو هــمــه شــیــون بـــود | چـشمم چـو پـر از خون شده پـرویزن بـود |
بــر هــر مــژه خــونــی کــه مــرا درتــن بــود | چـــون دانــه نــار بـــر ســـر ســوزن بـــود |
*** |
شـبــهـا ز غـمـت ســتــم کـشـم بــایـد بــود | وز مــحــنــت تــو بــر آتــشــم بــایـد بــود |
پـــس روز دگــر تـــا پـــی غـــم کــور کـــنــم | بـا این همه ناخـوشـی خـوشـم بـاید بـود |
*** |
گــردون بـــه وصـــال مــا مــوافـــق زان بـــود | کـیـن تــعـبــیـه هـجـر در آن پــنـهـان بــود |
امـــروز رهـــیـــن شـــکـــر او نـــتـــوان بــــود | کـان روز وصـال هـم شــب هـجــران بــود |
*** |
یک نـیم دمـم از جـهـان بـه دسـت آمـده بـود | وصلش بـه بـهای جان به دست آمده بـود |
ارزانــش ز دســـت مــن بـــرون کــرد فــلــک | افسوس که بـس گران به دست آمده بود |
*** |
چـشـم تــو در آیـیـنـه بــه چـشـم تــو نـمـود | بر چشم تو فتنه گشت هم چشم تو زود |
چـشـم خـوش تـو چـشم تـرا کرد بـه چـشم | پـس آفت چـشم تـو هم از چشم تـو بـود |
*** |
بـــر عــیــد رخــت دلــم چــو پــیــروز نــبـــود | از عـیـد دل ســوخــتــه جــز ســوز نـبــود |
گــویــنــد کــه چـــون گــذشــت روز عــیــدت | ای بـی خـبــران چـو عـیـد خـود روز نـبـود |
*** |
گــفــت آنــکــه مــرا ره ســلــامــت بــنـمــود | کــان بـــت نــکــنــد وفـــا و بـــرگــردد زود |
دی آن هـمـه گـفـتـهـا یقـین گـشـت و نـبـود | وامــروز نــداردم پـــشـــیــمــانــی ســـود |
*** |
دل درخـــور صـــحـــبـــت دل افـــروز نـــبـــود | زان بــر مـن مـســتــمـنـد دلـســوز نـبــود |
زان شب که بـرفت و گفت خـوش بـاد شبـت | هــرگــز شــب مــحــنــت مــرا روز نــبــود |
*** |
دسـتـت بــه سـخـا چـون یـد بـیـضـا بــنـمـود | از جــود تــو در جــهـان جــهـانـی بــفــزود |
کس چون تو سخی نه هست نه خواهد بود | گـو قـافــیـه دال شــو زهـی عــالـم جــود |
*** |
بــا دل گـفـتــم کـه عـشـق چـون روی نـمـود | در دامـن صــبــر چــنـگ مـحــکـم کـن زود |
دل گـفــت مـرا کــه بــرتــو بــایـد بــخــشــود | گـر مـعـتـمـد صـبــر تـو مـن خـواهـم بــود |
*** |
در مــســتــی اگــر بـــبــرد خــوابــم شــایــد | مـی دیـده بــبــنـدد ارچــه دل بــگـشـایـد |
بــــیـــدار ز مــــادران چــــو تــــو کــــم زایـــد | بــخــت تــو نـیـم کـه هـیـچ خـوابــم نـایـد |
*** |
جــان یـک نـفــس از درد تــو مــی نــاســایـد | وز دل نـفـسـی بــی تــو هـمـی بــرنـایـد |
یــکـــبـــار دگـــر وصـــل تـــو درمـــی بـــایـــد | وانــگــه پــس از آن اگــر نـمــانـم شــایـد |
*** |
یــک در فــلــک از امــیــد مــن نــگــشـــایــد | یــک کــار مــن از زمــانــه مــی بــرنــایــد |
جـــان مــی کــاهــد غــم تـــو مــی افــزایــد | در مــحــنـت مــن دگــرچــه مـی دربــایـد |
*** |
لــایــق بـــه جـــان شــاه جــهــانــی بـــایــد | زین جـمـلـه دهی جـمـلـه سـتـانـی بـاید |
زیـن طــایـفـه امـن آدمـی مـمـکـن نـیـســت | ایـنـهـا هـمــه گــرگــنـد شــبــانـی بــایـد |
*** |
بـــس راه کـــه پـــای هــمــتـــم پـــیــمــایــد | تــا مـشــکــل یـک راز فــلـک بــگـشــایـد |
بــس روز ســیــه کــه از غــلــط پــیــش آیــد | تــا از شــب شــک صــبــح یـقـیـنـی زایـد |
*** |
دی قــهـر تــو گـفــتــی کــه اجــل مـی زایـد | وامــروز بـــقــا بـــه عـــدل مــی افـــزایــد |
آن قـهـر جــهـانـگـیـر چــنـان مـی بــایـســت | وان عـدل جــهـان دار چــنـیـن مـی بــایـد |
*** |
هــم تـــوســـن چـــرخ زیــر زیــن را شـــایــد | هـم گـوهـر خــورشــیـد نـگـیـن را شــایـد |
تـــا ظــن نــبـــری کــه آن و ایــن را شـــایــد | پــیـروز شــه طــغــان تــکــیـن را شــایــد |
*** |
وصــل تـــو کــه از ســنــگ بـــرون مــی آیــد | در کـــوکـــبـــه خـــیــال چـــون مــی آیــد |
بـــا هــجــر هــمــی گــویــد ازیــن رنــگــرزی | مـن مـی دانـم کــه بــوی خــون مـی آیـد |
*** |
تـــا رای تــو از قــدح بـــه شــمــشــیــر آیــد | گــرد ســپــهــت بــریــن فــلــک زیــر آیــد |
نـصــرت بــه زبــان تــیـغ تــیـزت مـی گــفــت | بـــا یــار کــه از مــلــک بــقــا ســیــر آیــد |
*** |
زلــف تــو کــه در فــتــنــه کــنــون مــی آیــد | از غـــارت جـــان و دل نـــمـــی آســـایــد |
وای از شـب زلـف تــو کـه گـر کـار ایـنـســت | بـــس روز قــیــامــت کــه جـــهــان آرایــد |
*** |
گــر بـــنــده ز آب مــی بـــتـــرســـد شــایــد | مــکــتــوب تــو هـم دلــیـریـی نــنــمــایـد |
آخـــر دو ســـه خـــدمــتـــم از آن ســـو آمــد | بــایـد کــه یـکـی جــواب از ایـن ســو آیـد |
*** |
بـــا گــل گــفـــتـــم ابـــر چـــرا مــی گــریــد | مـاتــم زده نـیـسـت بــر کـجـا مـی گـریـد |
گـل گـفـت اگـر راســت هـمـی بــایـد گـفـت | بــر عـمـر مـن و عـهـد شــمـا مـی گـریـد |
*** |
بــاری بــنـگـر کـه چــشــم مـن چــون گـریـد | هـر شـب ز شـب گـذشـتـه افـزون گـریـد |
از چــشــم ســتــاره بـــار خــون افــشــانــم | گـر چــشـم بــود سـتــاره را خــون گـریـد |
*** |
گــفــتـــم ز فــراق یــاســـمــن مــی گــریــد | ایـن ابــر کــه زار بــر چــمــن مــی گــریـد |
گـل گـفـت بــه پـای خـویـشـتـن بــرشـکـنـم | بــر خــنـده یـک هـفــتــه مـن مـی گـریـد |
*** |
یک شـب مـه گـردون بـه رخـت مـی نـگـریـد | وز اشــک ز دیــده خــون دل مــی بــاریـد |
یــک قــطــره از آن بــر رخ زیــبـــات چــکــیــد | وان خـال بـدان خوشی از آن گشت پـدید |
*** |
آن روز کــه بــنـده خــاک خــدمـت بــوســیـد | بــر خــدمـت تــو هـیـچ ســعـادت نـگـزیـد |
وامــروز چــو رنــگ و رونــق خــویــش نــدیــد | ابـــرام بــه خــانــه بـــرد و امــیــد بـــریــد |
*** |
بـــــیــــداد فــــلــــک پــــرده رازم بـــــدریــــد | تــیـمــار جــهـان امـیـدم از جــان بــبــریـد |
ای دل پــس ازیــن کــنــاره ای گــیــر و بـــرو | کـیـن کـار مـرا کـنـاره ای نـیـســت پــدیـد |
*** |
زان پــس کـه وصــال روی در پــرده کـشــیـد | وانــدوه فـــراق پـــرده بـــر مـــن بـــدریــد |
گـفـتــم کـه مـگـر تــوانـمـش دیـد بــه خـواب | خـود خـواب همـی بـه خـواب نـتـوانم دید |
*** |
شــد عــمــر و زمــانــه را جــوادی نــرســیـد | وز نــــامــــه آرزو ســــوادی نـــرســــیـــد |
دســتــی کــه بــه دامــن قــنــاعــت نـزدیـم | دردا کـــه بـــه دامــن مــرادی نــرســـیــد |
*** |
ای عــشــق بــجــز غــمـم رفــیـقــی دگـر آر | وی وصـل غـرض تـویی سـر از پـیش بـرآر |
وی هــجــر بــگــفــتــه ای بـــریــزم خــونــت | گـر وقـت آمـد بــریـز و عـمـرم بــه ســر آر |
*** |
در دســت غـمـت دلـم زبــونـســت ایـن بــار | ویـن کـار ز دسـت مـن بـرونـسـت این بـار |
ویـن طـرفـه کـه بــا تــو نـرد جــان مـی بــازم | دست تو بهست ودست خونست این بـار |
*** |
دی مـا و مـی و عــیـش خــوش و روی نـگـار | وامـــروز غـــم جـــدایــی و فـــرقـــت یــار |
ای گــردش ایــام تـــرا هــر دو یــکــیــســـت | جــان بـــر ســر امــروز نــهــم دی بـــاز آر |
*** |
گـویـی کــه مـیـفــکــن دبــه در پــای شــتــر | تــا مـن چـو خـران هـمـی جـهـم بــر آخـر |
گـــر نـــه زنـــدت صــــلـــاح قـــواد پــــســــر | مـن بــر . . . ایـن سـخـن زنـم . . . ی پــر |
*** |
دل مــحــنــت تـــازه چـــاشــنــی کــرد آخــر | ســوگــنـد هـلـاک جــان مـن خــورد آخــر |
عـشـقـی کـه فـرود بـرد جـهـانـی بـه زمـیـن | مـی جـسـت و هـم از زمـیـن بـرآورد آخـر |
*** |
بـــر مــن شــب هــجـــر تـــو ســرآیــد آخـــر | ایــن صـــبـــح وصـــال تـــو بـــرآیـــد آخـــر |
دســتــی کــه ز هــجــران تــو بــر ســر دارم | از وصــــل بــــه گــــردنـــت درآیـــد آخــــر |
*** |
مـا بــا ایـن هـمـه غـم بـا کـه گـسـاریـم آخـر | ویـن غــصــه دمـی بــا کــه بــرآریـم آخــر |
کـس نـیـسـت کـه بــا او نـفـسـی بـتـوان زد | تــنـهـا هـمـه عــمـر چــون گــذاریـم آخــر |
*** |
ای مــــاه تــــمــــام بــــرنــــیــــایـــی آخــــر | جــانـی کــه هـمــی رخ نـنــمــایـی آخــر |
چـون جـان بـه لطافت و چو ماهی بـه جـمال | جـــان مــن و مــاه مــن کــجـــایــی آخــر |
*** |
رای تــو کــه آفــتــاب فــضــلــســت و هــنــر | گــر یــاد کــنــد نــیـم شــب از نــیـلــوفــر |
نــــاکــــرده بــــرو تــــمــــام رای تــــو گــــذر | از آب بـــه خـــاصـــیــت بـــرافـــرازد ســـر |
*** |
خـــورشـــیــد ز رای مــقـــتـــفـــی دارد نــور | وز دولـت سـنـجـریسـت گـیـتـی مـعـمـور |
وز رایــت ایــن رایــت دیــن شـــد مــنــصـــور | احـسـنت زهی خـلیفه سـلطـان دسـتـور |
*** |
دی گـــر بـــفـــزود عـــز دیــن عـــدل عـــمــر | وز جــور تــهـی کــرد زمـیـن عــدل عــمـر |
امــروز بــه صــد زبــان جــهــان مــی گــویــد | ای عــدل عـمـر بــیـا بــبــیـن عـدل عـمـر |
*** |
ای رای تـــو آفــتـــاب و ای کــلــک تــو تــیــر | وی چـون تـو جـوان نـبــوده در عـالـم پـیـر |
دانـی هـمـه عــلـمـهـا مـگــر غــیـب خــدای | داری هـمـه چـیزهـا مـگـر عـیـب و نـظـیـر |
*** |
هـسـتـم شـب و روز و روز و شـب در تـدبـیـر | تـا خـصـم تـرا چـون کـشـم ای بـدر مـنـیر |
هـان تــا ز قــصــاص مـن نـتــرســی کـه مـرا | هـم گـردن تـیغ هـسـت و هـم گـردن تـیر |
*** |
مــنــصــوریـه هـر گــزت درآمــد بــه ضــمــیـر | کــایـن بــه درت مــوکــب مــیـمــون وزیــر |
هـین کـو لـب غـنـچـه گـو بـیـادسـت بـبـوس | کـو دسـت چــنـار گـو بــیـا دسـت بــگـیـر |
*** |
ای چـــرخ نــفـــور از جـــفـــای تـــو نــفـــیــر | وی بـخـت جـوان فـغـان از این عـالـم پـیـر |
ای عــمــر گــریـزان ز تــوام نــیـســت گــزیـر | وی دسـت اجـل ز دسـت غم دستـم گیر |
*** |
ای دل هــم از ابـــتــدا دل از جــان بـــرگــیــر | وانـگــه بــه فــراغــت پــی آن دلـبــر گـیـر |
یـا نـی مــزن ایـن حــلــقــه و راه انــدر گــیـر | ویـن هـم بــه مــزاج آن صــد دیـگــر گــیـر |
*** |
از دســت تــو بــنـده داسـتــانـی شـده گـیـر | وز مــهـر نـشــانـه جــهـانـی شــده گــیـر |
دل رفـت و نـمـانـد جـان و تـن بـر خـطـرسـت | من ماندم و عشق و نیم جـانی شده گیر |
*** |
جــز بــنـده رفــیـق و عــاشــق و یـار مـگــیـر | غــمـخــوار تــوام عــمـر مـرا خــوار مـگـیـر |
در کــار تــو کــارم ار بــه جــان یـابــد دســت | تــو پــای بــه کــار بــرمــنـه کــار مــگــیـر |