دوش چـو سلطان چـرخ تـافت بـه مغرب عنان | گـشـت ز سـیر شـهـاب روی هوا پـر سـنـان |
داد بــه گـیـتــی ظـلـام ســایـه خــاک سـیـاه | یـافـت ز انـجــم فـروغ انـجــمـن کـهـکـشـان |
گـشـت چـو جـنـت ز نـور قـبـه چـرخ از نـجـوم | شد چـو جـهنم بـه وصف دمه ارض از دخـان |
شـام مـشـعـبـد نمـود حـقـه مـاه و بـه لـعـب | مــهــره زریـن مــهــر کــرد نــهــان در دهــان |
چـون سـپـر زر مـهـر گـشـت نـهـان زیـر خـاک | نـاچــخ سـیـمـیـن مـاه کـرد پــدیـد آســمـان |
مـطـرد سـرخ شـفـق دســت هـوا کـرد شـق | پــیـکـر جــرم هـلـال گـشـت پــدیـد از مـیـان |
راســت چــو از آیـنــه عــکــس خــیــال پــری | گـاه همی شـد پـدید، گـاه همی شـد نهان |
دیـدن و نــادیـدنـش بــود بــه نـزدیـک خــلــق | گـه چـو جـمـال یقـین، گـه چـو خـیال گـمـان |
وز بـــر ایــوان مــاه بـــارگـــهــی بـــود خـــوب | ســاکـن آن خــواجــه فـاضـل و نـیـکـو بــیـان |
نـســخــت اســرار غــیـب دفــتــر او بــر کـنـار | قــاســم ارزاق خــلــق، خــامـه او در بــنـان |
وز بــر آن بـــارگــاه بــزم گــهــی بــود خــوش | حــوروشــی انــدر آن غــیــرت حــور جــنــان |
سـرو قـد و مـاه روی لـالـه رخ و مـشـک موی | چنگ زن و بـاده نوش رقص کن و شعر خوان |
وز بـــر آن بـــزم گــاه، نــوبـــتـــی خــســروی | همچـو قـضـا کـام کـار، همچـو قـدر کـام ران |
خـسـرو شـمـشـیر و شـیر بـاعـث لـیل و نهار | والـی اوج و حــضــیـض، عــامـل دریـا و کـان |
وز بـر آن نـوبـتـی خـیمـه تـرکـی کـه هـسـت | خــونـی خــنـجــر گـزار، صـفـدر آهـن کـمـال |
آتــــشـــیـــی کـــز هـــوا آب ســـر تــــیـــغ او | گــرد بــرآرد بــه حــکــم گــاه وبـــال و قــران |
وز بــر آن خـیـمـه بــود خـوابــگـه خـواجــه ای | کوست بـه تـاثـیر سعد صورت معنی و جـان |
مـفـتــی کـل عـلـوم، خـواجــه چـرخ و نـجــوم | صــاحــب صــدر زمــان، زیـور کــون و مـکــان |
وز بـــر آن خــوابــگــه طــارم پــیــری مــســن | همچو امل دوربـین، همچو اجل جـان ستـان |
بـرده بـه هنـگـام زخـم در صـف مـیدان جـنـگ | حــربــه هــنــدی او حــرمــت تــیــغ یــمــان |
گـشـت ز سـیـارگـان رتـبــت او بـیـش از آنـک | بــام خـداونـد را اوسـت بـه شـب پـاسـبــان |
بـــدر ســـپـــهــر کــرم، صــدر کــرام عــجـــم | صـاحـب سـیف و قـلـم، فـخـر زمـین و زمـان |
شـمـع هـدی زیـن دیـن، خـواجـه روی زمـیـن | مـفـخـر کـلـک و نـگـین سـرور و صـدر جـهان |
مـنعـم روی زمـین کـوسـت بـه عـدل و سـخـا | چـون علی و چـون عمر گرد جـهان داسـتـان |
مــرکــم دریــا نــوال، صــفــدر بــدخــواه مــال | خواجـه گیتـی گشای، صاحب خسرو نشان |
رایــت مــیـمــون او وقــت مــلــاقــات خــصــم | بــر ظــفــر آمـوخــتــه چــون عــلـم کــاویـان |
لـــفـــظ گـــهــر بـــار او غـــیــرت ابـــر بـــهــار | دســت زر افــشــان او طــعــنــه بــاد خــزان |
عــمــر ابـــد را شـــده مــدت او پـــیــش کــار | ســـر ازل را شــده خـــامــه او تـــرجـــمــان |
تـــا خـــبـــر بـــاس او در مــلــکــوت اوفــتـــاد | سـبـحـه روح الـامـین نـیـسـت مـگـر الـامـان |
رای صــوابــش بــبــیـن کــز مــدد نــه فــلــک | خــان خــتــا را نــهـاد مــائده هـفــت خــوان |
ای شـده بـد خـواه تـو مـضـطـرب از اضـطـراب | هـمـچـو بــدانـدیـش تـو مـمـتـحـن امـتـحـان |
وی بـه صـدای صـریـر خـامـه جـان بـخـش تـو | تــــاج ده اردشـــیـــر، تــــخــــت نـــه اردوان |
بخشش تو چون هوا ز آن همه کس را نصیب | کوشش تـو چـون قضا زو بـه همه جـا نشان |
قـــوت حـــزم تــــو را کـــوه بــــه زیـــر رکـــاب | ســرعــت عــزم تــو را بــاد بــه زیــر عــنــان |
هــم ســبــب امــن را رافــت تــو کــیــقــبــاد | هــم اثــر عــدل را رای تـــو نــوشــیــن روان |
چون رخ و اشک عدوت از شفق شام و صبـح | کـاشـتــه در بــاغ چـرخ مـعـصـفـر و زعـفـران |
دشـمـن تـو کـی بـود بــا تـو بــرابــر بـه جـاه؟ | شـیـر عـلـم کـی شـود هـمـبــر شـیـر ژیـان |
خـصـم اگـر بــرخـلـاف نـقـص تــو گـویـد شـود | ز آتـش دل در دهـانـش هـمـچـو زبـانـه زبـان |
خـنـجــر فـتــنـه چـو گـشـت کـنـد در ایـام تــو | حـنجـر خـصم تـو گشـت خـنجـر او را فسـان |
کـرد بـسـی جـسـتـجـوی در همه عـالم ندید | تــازه تــر از جــود تــو چـشـم امـل مـیـزبــان |
پـای تـو را بـوسـه داد ز آن سـبـب آخـر زمـین | گــشــت بــری از بــلــا فــتــنــه آخــر زمــان |
کـیـنـه عـدل تــو هـسـت در دل فـتــنـه مـدام | هسـت قـدیمی بـلـی کـینه گـرگ و شـبـان |
بــحــر کــفــا از کــرام در هـمـه عــلـام تــوئی | کـاهـل هـنـر را ز تـوسـت قـاعـده نـام و نـان |
خـاصـه در این عـهد مـا کـز سـبـب بـخـل این | خــاصــه در ایـن دور مــا کــز اثــر جــهــل آن |
روی سـخـا گـشـتـه اسـت زردتـر از شـنبـلید | اشک سخن گشته است سرخ تر از ارغوان |
لـاجــرم از عـشـق نـعـت وز شـعـف مـدح تــو | ز آتــش خـاطـر مـراسـت شـعـر چـو آب روان |
غـایـت مـطـلـوب مـن خـدمـت درگـاه تـوسـت | ای در تــو خـلـق گـشـتــه بــه روزی ضـمـان |
نـیـسـت جـهـانـم بــکـار بــی در مـیـمـون تــو | ور بــودم فـی الـمـثــل عــمـر در او جــاودان |
خــاک در تـــو مــرا گــر نــبـــود دســتـــگــیــر | خــاک ز دســت فـنـا بــر سـر ایـن خــاکـدان |
بــگـذرد ار بــاشـدش از تـو قـبــولـی بــه جـاه | افـضـل شـیرین سـخـن بـیشـکی از فـرقدان |
تــا ز شـفـق وقـت شــام دامـن گـردون شـود | همچـو ز خـون روز جـنگ دامن بـر گسـتـوان |
کــوکــب نــاهــیــد بـــاد بـــر در تــو پـــرده دار | پـرچـم خـورشـیـد بــاد بـر سـر تـو سـایـبـان |
شــعــلــه رای تــو بــاد عــاقــلـه مـهـر و مـاه | فـضـلـه خــوان تــو بــاد مـائده انـس و جــان |
بـــاد مــســلــم شــده کــف و بـــنــان تـــو را | خـنـجـر گـوهـر نـگـار، خـامـه گـوهـر فـشـان |
جــاه تــو را مـدح گــوی عــقــل و زبــان خــرد | حـکـم تـو را زیردسـت دولـت و بـخـت جـوان |