| ای خـــواجـــه حـــســـاب عـــمـــر بـــرگـــیــر | زیــن خـــط دو رنــگ شـــام و شــبـــگــیــر |
| جـــــــــز خـــــــــط مــــــــزور شــــــــب و روز | حــــاصـــل چــــه ازیـــن ســـرای تــــزویـــر |
| خـــوانــی اســت جـــهــان و زهــر، لــقــمــه | خــوابــی اســت حــیـات و مـرگ، تــعـبــیـر |
| خــــــاقــــــانـــــی از انــــــده رشــــــیـــــدت | تــا کــی بــود اشــک و نــوحــه بـــر خــیــر |
| کـــــایــــن نــــوحـــــه نــــوح و اشـــــک داود | در یــــوســــف تــــو نــــکــــرد تــــاثــــیــــر |
| جــــانـــی ز تــــو بــــســــتــــدنـــد و دادنـــد | فــــرزنـــد تــــو را بــــه گــــاه تــــصــــویـــر |
| فــــرزنــــد کــــه از تــــو بــــســــتــــد ایــــام | ایـــن جـــان بـــه تـــو بــــاز داد تـــقـــدیـــر |
| او زود شــــــد و تــــــو دیــــــر مــــــانــــــدی | ایــن ســـود بـــدان زیــان هـــمـــی گـــیــر |
| *** |
| خــاقــانـیـا بــه تــقــویـت دوســت دل مـبــنـد | وز غـصــه نـکـایـت دشــمـن جــگـر مـخــور |
| چون شد تو را یقین که بد و نیک ز ایزد است | بـر کس گمان بـه دوستـی و دشمنی مبـر |
| ای مرد دوسـتـان چـه و از دشمنان چـه بـاک | آنـجـا کـه حـق بـه عـین قـبـولـت کـند نظـر |
| بـر هـیچ دوسـت تـکـیه مـزن کـو بـه عـاقـبـت | دشـمـن نـمـایـد و نـبــرد دوسـتــی بــسـر |
| وز هـیـچ دشــمـنـی مـشــکـن کـو از آن قـدم | هم بـاز گردد و شود از دوسـت دوسـت تـر |
| گـر دوسـت از غـرور هـنـر بــیـنـدت نـه عـیـب | دشـمـن بـه عـیب کـردنـت افـزون کـند هنر |
| تـرسـی ز طـعـن دشـمـن و گـردی بـلـند نـام | بـینی غرور دوست، شوی پـست و مختصر |
| آن طعن دشمن اسـت تـو را دوسـتـی عظیم | کـو نـردبــان تــوســت بــه بــام کــمـال بــر |
| پـس دوست دشمن است بـه انصاف بـازبـین | پس دشمن است دوست به تحقیق درنگر |
| بــا هـرکـه دوسـتـی کـنـی از دل مـکـن غـلـو | بـا هرکه دشـمنی کنی از جـان مکن خـطر |
| که آن دوسـتـی و دشـمنی کـاین چـنین بـود | از عــادت یــهــود و نــصــاری دهــد خــبـــر |
| کز دوسـتـی مسـیح نصـاری اسـت در سـعیر | وز دشمنی مسـیح یهودی اسـت در سـقر |
| گـرچــه مـســیـح را حــذر اســت از دم یـهـود | از گــفــتــه نـصــاری هـم مـی کــنـد حــذر |
| طــعــن حــرام زادگــی ارچــه بــد اســت بــد | امــا حــجــالــت دم ابـــن الــلــهــی بـــتــر |
| گـر عـقـلت این سـخـن نپـذیرد کـه گـفـتـه ام | آن عــقــل را نـتــیـجــه دیـوانـگــی شــمــر |
| *** |
| عـیـسـی دورانـم و ایـن کـور شـد دجـال مـن | قـدر عـیسـی کـی نهد دجـال ناموزون کـور |
| بــر ســر راهـم چــو بــازآیـم ز اقـلـیـم عــراق | هم بـسوزم هم بـریزم جـان کور و خون کور |
| *** |
| گـــر کـــهـــان مـــه شــــدنـــد خــــاقـــانـــی | تـــو در ایــشـــان بـــه مـــهــتـــر مـــنــگـــر |
| کـــهـــتــــری را کـــه مـــهـــتـــری بــــاشـــد | هــم بـــدان چــشــم کــهــتـــری مــنــگــر |
| خـــرد شـــاخـــی کــه شــد درخـــت بـــزرگ | در بــــزرگـــیـــش ســــرســـری مـــنـــگـــر |
| هـــر ذلـــیــلـــی کـــه حـــق عـــزیــز کـــنـــد | در عــــزیــــزیـــش مــــنــــکــــری نــــگــــر |
| گــــاو را چـــــون خــــدا بـــــه بـــــانــــگ آورد | عــــمـــل دســــت ســــامـــری مـــنـــگـــر |
| *** |
| عــــــذر داری بــــــنــــــال خــــــاقــــــانـــــی | کـــاهـــل کـــم داری آشــــنـــا کـــمـــتــــر |
| دشـــمـــنـــانـــت ز خـــاک بـــیــشـــتـــرنـــد | دوســـتــــانـــت ز کـــیـــمـــیـــا کـــمـــتـــر |
| *** |
| عــــلــــوی دوســــت بــــاش خــــاقــــانــــی | کـز عــشــیـرت عــلـی اســت فــاضــل تــر |
| هـــرکـــه بــــد بــــیـــنـــی از نـــژاد عـــلـــی | نـــیـــک تــــر دان ز خـــلـــق و عـــادل تـــر |
| بــــدشـــان بـــهـــتـــراز هـــمـــه نـــیـــکـــان | نــیــکــشـــان از فـــرشـــتـــه کــامــل تـــر |