مـرد هشـیار در این عـهد کـمسـت | ور کـسـی هسـت بـدین مـتـهمـسـت |
زیــرکـــان را ز در عـــالـــم و شـــاه | وقـت گـرمـســت نـه وقـت کـرمـســت |
هسـت پـنهان ز سـفیهان چـو قدم | هـر کــرا در ره حــکــمــت قــدمـســت |
و آن که راهسـت ز حـکمت رمقـی | خـونـش از بـیـم چـو شـاخ بــقـمـسـت |
و آن کـه بـینـاسـت درو از پـی امـن | راه در بــســتــه چــو جــذر اصـمـسـت |
از عـم و خــال شــرف مـر هـمـه را | پـشـت دل بـر شـبـه نقـش غـمـسـت |
هر کـجـا جـاه در آن جـاه چـهسـت | هر کـجـا سـیم در آن سـیم سـمسـت |
هر کرا عـزلت خـرسـندی خـوسـت | گــر چــه انـدر ســقــر انـدر ارمــســت |
گوشه گشـتـسـت بـسـان حـکمت | هـر کـه جـوینـده فـضـل و حـکـمـسـت |
دسـت آن کـز قـلـم ظـلم تـهیسـت | پـای آنـکـس بـه حـقـیـقـت قـلـمـسـت |
رسـتـه نـزد همـه کـس فـتـنه گـیاه | هـر کــجــا بــوی تــف و نـام نـمـســت |
هـمــه شــیـران زمـیـن در الــمــنـد | در هـوا شــیـر عــلــم بــی الــمـســت |
هـر کـه را بــیـنـی پــر بــاد ز کــبــر | آن نــه از فــربـــهــی آن از ورمــســـت |
از یــکــی در نــگــری تــا بــه هــزار | هــمــه را عــشــق دوام و درمــســـت |
پـــادشـــا را ز پـــی شـــهــوت و آز | رخ بـه سـیمین بـرو سیمین صنمسـت |
امــرا را ز پـــی ظـــلــم و فـــســـاد | دل بـه زور و زر و خـیل و حـشـمـسـت |
سـگ پـرسـتـان را چـون دم سـگان | بـهر نان پـشت دل و دین بـه خـمست |
فــقـهـا را غــرض از خــوانـدن فـقـه | حــیـلــه بــیــع و ریــا و ســلــمــســت |
عــلــمـا را ز پــی وعــظ و خــطــاب | جــگـر از بــهـر تــعـصـب بــه دمـســت |
صـــوفــیــان را ز پـــی رنــدان کــام | قبله شان شاهد و شمع و شکمست |
زاهــــــــدان را ز بـــــــــرای زه و زه | «قــل هـوالــلـه احــد» دام و دمـســت |
حــاجــیــان را ز گــدایــی و نــفــاق | هوس و هوش بـه طـبـل و عـلـمـسـت |
غــازیـان را ز پــی غــارت و ســهـم | قـوت از اسـب و سـلـاح و خــدمـسـت |
فــاضــلــان را ز پــی لــاف فــضــول | روی در رفـع و جـر و جـزم و ضـمـسـت |
ادبـــا را ز پـــی کـــســـب لــجـــاج | انــده نــصــب لــن و جــزم لــمــســت |
مــــتــــکــــلــــم را از راه خــــیـــال | غــم اثـــبـــات حـــدوث و قــدمــســت |
چـــرخ پـــیــمــای ز بـــهــر دو دروغ | بـه سـیه مـسـطـر و شـکـل رقـمسـت |
مـرد طـب را ز پــی خــلـعـت و نـام | هــمــه انــدیــشــه او بـــر ســقــمــت |
مـرد دهقـان ز پـی کـسـب مـعـاش | از سـتــور و خــر و خــرمـن خـرمـسـت |
خـواجـه مـعـطـی ز پــی لـاف و ریـا | تــازه از مــدحــت و لــرزان ز ذمــســت |
بــاز ســایــل را در هــر دو جــهــان | دوزخش «لا» و بـهشتش «نعم »ست |
طـبـع بـرنا را بـر یک سـاعـت عیش | عـاشـق شـرب و بـت و زیر و بـمـسـت |
کــهــل را از قــبــل حــرمــت و عــز | انـــده نـــفـــقـــه و زاد حــــرمـــســـت |
پــیـر نــز بــهـر گــنــاه از پــی مــال | تـــا دم مـــرگ نـــدیـــم نـــدمـــســـت |
سعی ساعی بـه سوی عالم از آن | کـه فـلـان جـای فـلان محـتـشـمسـت |
چـشـم عـامی بـه سـوی عالم زان | کـه فـلـان در جــدل کـیـف و کـمـسـت |
قـد هر مـوی شـکـاف از پـی ظـلـم | هـمـچــو دنـدانـه شــانـه بــهـمـســت |
مـرد ظـالـم شـده خـرسـنـد بــدیـن | کـه بــگـویـنـد: فــلـان مـحــتــرمـســت |
هـمـگـان سـغـبـه صـیـدنـد و حـرام | کو کـسـی کـز پـی حـق در حـرمسـت |
اینهمـه مـشـغـلـه و رسـم و هوس | طــالــبـــان ره حـــق را صــنــمــســـت |
همـه بـد گـشـتـه و عـذر همه این: | گـر بـدم مـن نـه فـلـان نـیـز هـمـسـت |
اینـهمـه بـیهده دانی کـه چـراسـت | زان که بـوالقاسـمشان بـوالحـکمسـت |
جـم از این قوم بـجـسـتـست کنون | دیـو بــا خــاتــم و بــا جــام جــمـسـت |
بـا چـنـین مـوج بـلـا هـمـچـو صـدف | آنـکـس آســوده کـه امـروز اصـمـســت |
پس تو گویی که: بر آن بی طمعی | از کــه هـمــواره ســنـایـی دژمــســت |
چـــرخ را از پـــی رنـــج حـــکـــمـــا | از چــنـیـن یـاوه درایـان چــه کـمـسـت |