هــوای دوســت مــرا در جـــهــان ســمــر دارد | بـــه هــر دیــار زمــن قــصـــه دیــگــر دارد |
ز بـــوتـــه دل رویــم هــمـــی کـــنــد چـــون زر | ز ابــر چــشـم کـنـارم هـمـیـشـه تــر دارد |
ز بـــار انــده هــجـــران ضـــعـــیــف قــد تـــو را | دو تـــاو لـــرزان چـــون شـــاخ بـــارور دارد |
چــو خــاک و آبـــم خــوار و زبــون ز فــرقــت او | چو خاک و آب و لبم خشک و دیده تر دارد |
ذهـاب اشـک مـرا از جــگـر گـشـاده شـدسـت | عــجــب نـبــاشــد اگــر گـونـه جــگــر دارد |
از آنـکــه هـمـچــو حــجــر دارد آن نـگــاریـن دل | دلـم پــر آتــش هـمـچــون دل حــجــر دارد |
بـه سـرو مـانـد از آن بــاغ و بــوسـتـان طـلـبــد | بــه مــاه مـانـد از آن نـهـمـت ســفــر دارد |
بـه غـمـزه گـر بــکـشـد از لـبــانـش زنـده کـنـد | کــه غــمـزه و لــب شــیـریـن او گــذر دارد |
بــود چــو نـوشـم اگـر پــاســخ چــو زهـر دهـد | از آنــکــه بــر لــب شــیــریـن او گــذر دارد |
بــتــر بــنــالــم هـر شــب هـمــی و هـر روزی | نـکـوتــر اسـت و مـرا هـر زمـان بــتــر دارد |
عـجـب کـه سـطـری مـهر و وفـا نـدانـد خـوانـد | هــزار نــامــه جـــنــگ و جـــفــا زبـــر دارد |
مـرا دو دیـده چـو جــویـسـت و آن دو جـویـم را | خــیــال قــدش پـــر ســرو غــاتـــفــر دارد |
بـه چـشـم اندر گـویی خـیال او ملـکـی اسـت | کـز آب دیـده مـن لـشــکــر و حــشــر دارد |
اگـر نـه تـرسـان مـی بـاشـد از طـلـیعـه هـجـر | چـرا حـشـر بـه شـب تـیـره بـیـشـتـر دارد |
بـــتــا نــگــارا بــر هــجــر دســتــیــار مــبـــاش | از آنـکـه هـجــر سـر شـور و رای شـر دارد |
نــکــرد یــارد هــجـــر تـــو بـــر تـــنــم بـــیــداد | کــه یــاد کــرد شــهــنــشــاه دادگــر دارد |
امــیــر غــازی مــحــمــود ســیــف دولــت کــو | شــجــاعــت عـلـی و ســیـرت عـمـر دارد |
خـجـسـتــه دولـت او را یـکـی درخـت شـنـاس | کـه عـدل شـاخ و هنر بـرگ وجـود بـر دارد |
قــضــا ز رویــش هــمــواره پـــیــشـــرو گــیــرد | قــدر ز رایــش پـــیــوســتــه راهــبـــر دارد |
ز رای اوســت نـفــاذی کــه در قــضــا بــاشــد | ز وهـم اوسـت مـضـائی کـه این قـدر دارد |
خــدایـگـانـا آنـی کــه مـلـک و عــدل و ســخــا | ز رای و طـبـع و کفـت زین و زیب و فر دارد |
ز عدل تست که نرگس به تیره شب در دشت | نـهـاده بـر سـر پـیـوسـتـه طـشـت زر دارد |
تـو را طـبـیـعـت جـود اسـت بـه ز جـود بـسـی | کــه جــود نــام در آفــاق مــشــتــهـر دارد |
اگـر چـه بـحـر بـه نـعـمـت ز ابـر هـسـت فـزون | کــمــیــنــه چــیــز صــدفــهــا پــر درر دارد |
بـــســی بــلــنــدتــر آمــد ز بـــحــر رقــت ابـــر | کـه بـحـر نـدهـد و او بـدهـد آنـچـه بـر دارد |
چــو آن خــمـیـده کــمــان از گــوزن دارد شــاخ | چــو آن خــدنــگ نــزار از عــقــاب پــر دارد |
همـی عـقـاب و گـوزن از نـهیب تـیر و کـمـانـت | بـه کـوه و بـیشـه در آرام و مـسـتـقـر دارد |
عدوت بـر سر خویش از حـسامت ایمن نیست | از آن دو دسـت هـمـی بـر مـیان سـر دارد |
نـه ســمــع دارد در رزم دشــمــنـت نـه بــصــر | نـه وقـت تــاخـتــن از عـزم تــو خــبــر دارد |
از آنــکــه آتــش تــیـغ و صــهــیـل مــرکــب تــو | دو چـشـم حـاسـد کور و دو گوش کر دارد |
بــــســــاز رزم عـــدو را کـــه از بــــرای تــــو را | قـضــا گـرفـتــه بــه کـف نـامـه ظــفـر دارد |
شــهـا مـلـوک جــهـان طــاقـت تــو کـی دارنـد | شــغــال مــاده کــجــا زور شــیـر نــر دارد |
نـه هـر کـه شـاهـش خـوانـنـد شـاهی آید ازو | نــه هـر کــه ابــر بــود در هـوا مــطــر دارد |
نـه دسـت سـرو چـو هـر دسـت کـارگـر بـاشـد | نه چـشم عبـهر چون چـشم ها بـصر دارد |
نـه هـر کــه بــســت کــمــر راه ســروری ورزد | نـه هر کـه داشـت زره نـهمـت خـطـر دارد |
نـه آب هـمــچــو دلــیـران هـمــی زره پــوشــد | نـه کــلـک هـمـچــون نـام آوران کـمـر دارد |
هـمـیـشـه تـا بـه زمـیـن بــر نـسـیـم راه دهـد | همـیشـه تـا بـه فـلـک بـر قـمـر مـمـر دارد |
ز بــخــت و دولــت در لــهــو و در طــرب بــادی | کــه هــر ولــی را جــود تــو در بــطــر دارد |